مجله فیدیلیو مجله ای برای دوستداران غذا، رستوران و کافی شاپ
شیرینی نخودچی یا شیرینی نخودی که برخی به آن شیرینی نان نخودچی هم می‌گویند، از محبوب‌ترین و ساده‌ترین شیرینی‌های عید نوروز است که به خاطر کوچک بودن سایز شیرینی و ماندگاری بالایی که دارد، بسیار پرطرفدار است. برای درست کردن شیرینی نخودچی، به مواد ساده‌ای نیاز دارید و تهیه آن زمان کوتاهی می‌گیرد، کافی است فوت و فن‌ها و نکات پخت شیرینی نخودی و نسبت‌های آن را رعایت کنید تا با ساده‌ترین مواد و قیمت کم، شیرینی نخودچی خوشمزه و باکیفیت عید را خودتان در خانه درست کنید. در این مقاله از مجله فیدیلیو به آموزش طرز تهیه شیرینی نخودچی با پیمانه لیوان و نکات پخت آن می‌پردازیم.
مواد لازم برای تهیه شیرینی نخودچی با پیمانه لیوان فرانسوی
- آرد نخودچی: ۱ لیوان دسته‌دار فرانسوی
- پودر قند: نصف لیوان دسته‌دار فرانسوی
- روغن صاف قنادی: نصف لیوان دسته‌دار فرانسوی
- گلاب: ۱ قاشق چای‌خوری
- پودر هل: ۱ قاشق چای‌خوری
- پودر پسته: به میزان دلخواه (برای تزیین)
میزان کالری: حدود ۳۵ تا ۴۸ کیلوکالری (در یک عدد شیرینی نخودچی)
مدت زمان آماده‌سازی مواد: ۲۰ دقیقه
مدت زمان مورد نیاز برای پخت شیرینی نخودچی: ۲۰ دقیقه
مراحل طرز تهیه شیرینی نخودچی با پیمانه لیوان
شیرینی نخودچی یک شیرینی راحت و خوشمزه با ماندگاری بالا مخصوص عید نوروز است که با مواد در دسترس و ارزان می‌توانید در مدت کوتاهی تهیه کنید. برای روش تهیه این شیرینی نخودی به روش بازاری، مراحل زیر را به ترتیب دنبال کنید.
مرحله اول: آرد و پودر قند را الک کنید
در اولین از طرز تهیه شیرینی نخودچی با لیوان دسته‌دار، آرد نخودچی را دو بار الک کنید و در یک ظرف بریزید. پودر قند را هم ۲ بار الک کنید و در یک ظرف دیگر بریزید.
مرحله دوم: روغن شیرینی را آماده کنید
اگر روغن قنادی یا روغن شیرینی‌پزی (روغن صاف) ندارید، روغن نیمه جامد یا جامد را در یک ظرف بریزید و روی بخار کتری یا سماور در حال جوش به روش غیرمستقیم بن ماری کنید تا آب شود.
همین که روغن ذوب شود کافی است و نباید بجوشد. سپس روغن را در یخچال بگذارید تا دوباره سفت شود. بعد روغن را از یخچال بیرون بیاورید و به مدت ۲ تا ۳ دقیقه با همزن بزنید. اگر هم روغن صاف قنادی دارید که این مرحله را لازم نیست انجام دهید و روغن آماده پخت شیرینی است.
مرحله سوم: پودر قند و روغن را مخلوط کنید
به ظرفی که روغن جامد را در آن هم زده‌اید یا روغن صاف قنادی را ریخته‌اید، پودر قند را در چند مرحله اضافه کنید و هر بار هم بزنید تا این ترکیب بافت پفکی و سبکی بگیرد.
بعد با دست (دستکش پلاستیکی بپوشید) شروع به ورز دادن ترکیب پودر قند و روغن کنید تا بافت آن خامه‌ای شود. اگر نمی‌خواهید با دست ورز دهید، زمان بیشتری با همزن برقی یا دستی، مواد را هم بزنید.
مرحله چهارم: آرد نخودچی را اضافه کنید
در این مرحله ابتدا نصف آرد نخودچی را به مایه روغن و پودر قند اضافه کنید. ابتدا کمی با لیسک مایه شیرینی را هم بزنید و سپس کمی با نوک انگشتان دست ورز دهید تا کاملا یکدست شود. سپس نصف دیگر آرد نخودچی را به همراه گلاب و پودر هل اضافه کنید و دوباره ورز دهید.
به قدری مواد را با نوک انگشتان ورز دهید که از حالت سفت خارج شود و ترک ترک نداشته باشد ولی شل و وارفته هم نباشد.
مرحله پنجم: خمیر شیرینی را چرخ کنید
برای انسجام بیشتر خمیر شیرینی، در این مرحله ۳ تا ۴ بار آن را در چرخ‌گوشت چرخ کنید. دوباره چند دقیقه خمیر را آرام با نوک انگشتان دست ورز دهید ولی نگذارید به روغن بیفتد.
اگر خمیر به روغن بیفتد در نهایت بعد از پخت، شیرینی نخودچی ترک می‌خورد و بافت شکننده‌ای پیدا می‌کند. زمانی که خمیر جمع شده آماده است.
مرحله ششم: خمیر شیرینی نخودچی را استراحت دهید
خمیر شیرینی را بعد از آماده شدن در وسط ظرف جمع کنید و آن را در یک کیسه فریزری بگذارید. خمیر را به مدت ۶ ساعت تا یک شبانه‌روز در دمای محیط (خارج یخچال) بگذارید تا استراحت کند. سپس خمیر شیرینی را برای قالب زدن آماده کنید.
نکته: اگر عجله دارید مرحله استراحت دادن به خمیر نخودچی را حذف کنید اما برای درست کردن شیرینی نخودچی مثل قنادی با بافتی نرم و لطیف هر چه خمیر بیشتر استراحت کند نتیجه کار بهتر است.
مرحله هفتم: خمیر شیرینی را باز کنید
قبل از باز کردن خمیر، فر را روشن و روی دمای ۱۷۰ درجه تنظیم کنید تا گرم شود. خمیر را از پلاستیک بیرون بیاورید و روی یک سطح صاف و تمیز بگذارید.
روی خمیر را یک پلاستیک فریزر بگذارید و با وردنه روی خمیر بکشید. پلاستیک باعث کمتر ترک خوردن خمیر می‌شود. خمیر را با کمک وردنه به اندازه‌ای پهن کنید تا ضخامت آن به ۲ سانتی‌متر برسد.
مرحله هشتم: خمیر شیرینی نخودی را قالب بزنید
سپس کف یک سینی کاغذ روغنی بیندازید و سینی را کنار دستتان بگذارید. با قالب‌های شیرینی نخودچی، روی خمیر فشار دهید و همه خمیر را قالب بزنید. هر شیرینی را که قالب می‌زنید، در سینی فر بگذارید.
بین شیرینی‌ها را کمی فاصله بدهید. در آخر روی شیرینی‌ها را پودر پسته بپاشید. (می‌توانید کمی زعفران دم‌کرده غلیظ هم با برس آشپزی روی شیرینی‌ها بمالید و بعد پودر پسته را بریزید.)
مرحله نهم: شیرینی نخودچی را بپزید
در آخر، سینی را در طبقه وسط فر بگذارید و به مدت ۲۰ تا ۲۵ دقیقه صبر کنید تا کمی رنگ آنها طلایی شود. سپس درب فر را باز کنید.
برای تست کردن میزان پختگی شیرینی، با یک چاقو، روی یکی از شیرینی‌ها به آرامی فشار دهید، اگر نصف شد و داخل آن خمیری نبود، شیرینی پخته است. در این مرحله سینی شیرینی را از فر بیرون بیاورید.
مرحله آخر: شیرینی نخودچی را سرو کنید
سینی شیرینی نخودچی را برای حداقل ۳۰ دقیقه تا ۱ ساعت در دمای آشپزخانه بگذارید و به آنها دست نزنید یا تکان ندهید چون شیرینی‌ها وقتی داغ هستند، خیلی شکننده‌اند و زود پودر می‌شوند.
اجازه دهید شیرینی‌های نخودچی کاملا سرد شوند و بعد آنها را یکی یکی از سینی جدا کنید و در ظرف سرو بگذارید. برای نگهداری در یخچال، روی شیرینی نخودچی را حتما بپوشانید یا در ظرف دربسته قرار دهید.
روش پخت شیرینی نخودچی بدون فر و در قابلمه
اگر به فر دسترسی ندارید، می‌توانید شیرینی نخودچی را در قابلمه درست کنید. برای این کار، بعد از آماده کردن، استراحت دادن و قالب زدن خمیر شیرینی نخودچی، برای پخت آن، یک قابلمه بزرگ را روی حرارت ملایم بگذارید و زیر آن شعله‌پخش‌کن بگذارید.
۲۰ دقیقه صبر کنید تا داخل قابلمه گرم شود. یک رینگ یا پایه فلزی، کف قابلمه بگذارید. درب قابلمه را ببندید تا داخل آن مثل فر گرم شود.
خمیر‌های قالب‌زده را در یک سینی یا قالب چرب شده بگذارید و قالب را روی پایه یا رینگ قرار دهید. بعد درب قابلمه را ببندید و ۴۰ دقیقه صبر کنید تا شیرینی‌ها بپزند.
در این مدت، درب قابلمه را باز نکنید. بعد از پختن شیرینی نخودچی در قابلمه، شعله را خاموش کنید و درب قابلمه را بردارید ولی به شیرینی‌ها دست نزنید تا کاملا خنک شوند. سپس شیرینی‌ها را از قابلمه بیرون بیاورید و در ظرف سرو بگذارید.
روش تهیه شیرینی نخودچی بدون فر و در توستر
برای طرز تهیه شیرینی نخودچی در توستر همه مراحل طرز تهیه شیرینی نخودچی (روش اول) برای تهیه خمیر شیرینی و قالب زدن را انجام دهید و برای پخت شیرینی‌ها، درجه توستر را روی ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد تنظیم کنید.
شیرینی نخودچی را به مدت ۱۲ دقیقه در سینی توستر بگذارید و سپس آن را خارج کنید. بعد از سرد شدن، شیرینی‌ها را از سینی جدا و سرو کنید.
فوت و فن‌های مهم در طرز تهیه شیرینی نخودچی
- طرز تهیه شیرینی نخودچی با روغن مایع امکان‌پذیر نیست. برای درست کردن این شیرینی حتما باید از روغن صاف قنادی، روغن جامد یا کره استفاده کنید وگرنه انسجام کافی ندارد و فرم نمی‌گیرد.
- برای طرز تهیه شیرینی نخودچی با کره، هم می‌توانید از کره حیوانی و هم از کره گیاهی یا مارگارین استفاده کنید. نوع کره بر انسجام شیرینی تاثیر چندانی ندارد.
- برای درست کردن شیرینی نخودچی در فر به روش قنادی اگر از گوشتکوب یا همزن برای ورز دادن و مخلوط کردن خمیر استفاده نمی‌کنید و با دست می‌خواهید آن را ورز دهید، ابتدا مواد خمیر را با لیسک ترکیب کنید، با نوک انگشتان ورز دهید و بعد ۴ بار آن را چرخ کنید. استفاده از چرخ‌گوشت می‌تواند بافت خمیرتان را منسجم و ترد کند. مراقب باشید در اثر ورز دادن زیاد خمیر شیرینی به روغن نیفتد.
- شیرینی نخودچی بدون استراحت و فوری هم می‌توانید درست کنید ولی هر چه خمیر بیشتر استراحت کند، انسجام و کیفیت شیرینی بیشتر می‌شود.
- برای اینکه بافت شیرینی نخودچی ترد و لطیف شود، حتما از پودر قند استفاده کنید. در خمیر شیرینی نخودچی از شکر استفاده نمی‌شود چون شکر هنگام ذوب شدن، خمیر را شل می‌کند.
- برای تزیین و رومال شیرینی نخودچی، قبل از اینکه شیرینی‌ها را در فر بگذارید، آنها را به دلخواه با زعفران دم کره، پودر گل محمدی، دانه کنجد، تخم خرفه و … تزیین و رومال کنید و بعد در فر بگذارید.
- ماندگاری شیرینی نخودچی به‌عنوان شیرینی عید، بالا است و آن را به مدت ۲ تا ۳ هفته می‌توانید آن را در دمای محیط و به مدت ۲ ماه می‌توانید در یخچال نگهداری کنید.
- برای جلوگیری از سفت شدن شیرینی نخودچی، همیشه آن را در ظرف دربسته نگه دارید.
- شیرینی نخودچی را معمولا به شکل شبدر چهارپر برش می‌دهند اما قالب شیرینی نخودچی به شکل مربع، بته جقه و الماس و … هم در بازار موجود است.
سوالات متداول
چرا شیرینی نخودچی ترک می‌خوره؟
شیرینی نخودچی ممکن است به چند دلیل ترک بخورد و پودر شود:
۱ –آرد و پودر قند الک نشده است.
۲-خمیر شیرینی قبل از قالب زدن زیادی شل یا زیادی سفت بوده است.
۳- خمیر شیرینی را به خوبی ورز نداده‌اید.
۳- میزان روغن یا کره کم بوده است.
۵- برای باز کردن خمیر با وردنه، روی آن سلفون نکشیده‌اید و خمیر ترک خورده است.
چرا شیرینی نخودچی سفت می‌شود؟
به چند دلیل شیرینی نخودچی سفت می‌شود:
۱-میزان آرد زیاد بوده است.
۲- مقدار روغن یا کره کم بوده است.
۳-حرارتی که شیرینی را پخته‌اید، زیاد بوده است.
۴- آرد شیرینی نخودچی را به خوبی الک نکرده‌اید.
۵- شیرینی را در دمای محیط و خارج یخچال نگهداری کرده‌اید.
۶- زمان استراحت خمیر شیرینی کم بوده است. هر چه خمیر شیرینی نخودچی بیشتر استراحت کند بافت شیرینی نرم‌تر و لطیف‌تر می‌شود.
چرا شیرینی نخودچی پودر میشه؟
اینکه شیرینی نخودچی وا میره و شیرینی نخودچی شل میشه، به خاطر این است که:
۱-اگر کف سینی فر را با جای انداختن کاغذ روغنی با روغن چرب کرده‌اید، مقدار روغنی که سینی فر را با آن چرب کرده‌اید، زیاد بوده است. اگر کاغذ روغنی ندارید چرب کردن سینی فر بلامانع است اما مقدار روغن نباید زیاد باشد، همین که سینی براق شود کافی است.
۲-روغن یا کره‌ای که در شیرینی استفاده کرده‌اید، زیاد بوده است.
چرا شیرینی نخودچی تیره میشه؟
دلیل تغییر رنگ شیرینی نخودچی به خاطر متفاوت بودن رنگ آرد نخودچی است. برخی از نخودها تیره‌تر و برخی روشن‌تر هستند. آردهای نخودچی که خیلی روشن هستند، ناخالصی بیشتری دارند. روش تهیه شیرینی نخودچی روی رنگ آن، تاثیر چندانی ندارد.
چرا شیرینی نخودچی به قالب میچسبه؟
۱-آرد شیرینی به خوبی الک نشده است.
۲-مقدار روغن یا کره کم بوده است.
۳-شیرینی قبل از سرد شدن از سینی فر جدا شده است.
چرا شیرینی نخودچی به دهن میچسبه؟
ماده اصلی برای تهیه شیرینی نخودچی، آرد نخودچی، روغن صاف قنادی یا روغن جامد و پودر قند است. بنابراین این شیرینی بعد از قرار گرفتن در دهان، ذوب شده و به دهن میچسبه.
چطور در فر برقی شیرینی نخودچی درست کنم؟
برای درست کردن شیرینی نخودی در فر برقی، دما را روی ۱۵۰ سانتی‌گراد تنظیم کنید. مدت‌زمان پخت هم ۱۵ تا ۲۰ دقیقه است.
چطور در مایکروفر شیرینی نخودچی درست کنم؟
برای درست کردن شیرینی نخودچی با مایکروفر، خمیر شیرینی را مثل روش تهیه گفته شده در این مقاله درست کنید و قالب بزنید. سپس دستگاه را روی دمای ۱۶۰ درجه سانتی‌گراد تنظیم کنید و به مدت ۱۵ دقیقه بپزید.
سخن پایانی
شیرینی نخودچی با ساده‌ترین مواد با پیمانه لیوان به راحتی در منزل قابل تهیه است. شما تجربه درست کردن شیرینی نخودچی در منزل را دارید؟ شیرینی نخودچی خانگی را در فر درست می‌کنید یا قابلمه؟ خوشحال می‌شویم تجربیات خود در زمینه تهیه شیرینی نخودی خانگی را در بخش نظرات این مطلب با ما و خوانندگان فیدیلیو در میان بگذارید.
