غذاهای مخصوص روز کریسمس چیست؟ مسیحیان جهان 25 دسامبر را به عنوان شب تولد عیسی مسیح (ع) میگیرند. علاوه بر تزیین درخت کریسمس، رسم هدیه آوردن بابانوئل، پخت دسرها و شیرینیهای مخصوص کریسمس، هدیه دادن و هدیه گرفتن و جشنهای مذهبی در کلیساها و مهمانیهای خانوادگی، شام شب کریسمس هم اهمیت زیادی دارد. اما اهالی کشورهای مختلف دنیا در شب کریسمس چه غذایی میل میکنند؟ برای شام و ناهار کریسمس هر قوم و ملتی بسته به رسوم و آیین خود با تهیه انواع شیرینی، دسر و غذای مخصوص کریسمس، جشن خود را تکمیل میکنند. اگر دوست دارید با معروفترین غذاهای کریسمس در کشورهای مختلف دنیا آشنا شوید در این مقاله از فیدیلیو مگ همراه ما باشید تا برخی از محبوبترین غذاهای کریسمسی در جهان و ایران را به شما معرفی کنیم.
غذای کریسمس در کشورهای مختلف دنیا چیست؟
هر کشوری بسته به وضعیت آب و هوایی، موقعیت جغرافیایی و وضعیت اقتصادی خود به منابع غذایی خاصی دسترسی دارد. عادات غذایی مردم در گوشه و کنار جهان نیز تا اندازه زیادی از همین موارد ناشی میشود. این امر یکی از مهمترین عوامل تفاوت منوی غذاهای کریسمسی در کشورهای مختلف دنیاست. در ادامه، برخی از محبوبترین و مشهورترین غذای کریسمس در کشورهای مختلف را به شما معرفی میکنیم.
شام کریسمس در انگلیس و ایرلند؛ بوقلمون برشته
انگلیسیها معمولا برای شام کریسمس «بوقلمون برشته» با «سس کرنبری» یا «سس گریوی» میخورند. همچنین انواع ماکیان شکم پر، سیب زمینی کبابی، کیک گوشت چرخ کرده، انواع سبزیجات گریل یا پخته شده مثل کلم بروکسل، کلم بروکلی، هویج و ازگیل جزو غذاهای اصلی کریسمس در انگلیس هستند.
برای دسر هم انگلیسیها بعد از شام معمولا پودینگ کریسمس (تهیه شده از آرد، میوه خشک و چربی حیوانی)، ژله انگور قرمز یا کاستارد میل میکنند.
بد نیست بدانید در قرن 16 و 17 میلادی حتی غاز، قو و طاووس شکم پر سر میز شام کریسمس انگلیسی هم سرو میشد که خیلی زود منسوخ شد و بوقلمون شکم پر به پای ثابت میز شام کریسمس تبدیل شد.
یک تصویر نوستالژی برای بچههای دهه شصت آن صحنه معروف شام کریسمس انگلیسی در انیمیشن «سرود کریسمس» چارلز دیکنز است، جایی که «اسکروج» یک بوقلمون بزرگ را برای «باب کراچیت» میفرستد. این غذاهای کریسمسی در ایرلند هم مرسوم و مشترک با انگلیس هستند.
شام کریسمس در کانادا؛ پای گوشت گوزن و بوقلمون شکم پر
سنت خوردن «بوقلمون شکم پر» برای شام کریسمس در کانادا هم هنوز پابرجاست و به نظر میرسد به ریشههای انگلیسی مردمان مهاجر سرزمینهای آمریکای شمالی برمیگردد. کاناداییها در کنار بوقلمون شکم پر که یکی از بهترین و خوشمزهترین غذاهای سنتی کریسمس است، پوره سیب زمینی، پودینگ آلو، تارت گوشت، سس کرنبری و سبزیجات گریل شده سرو میکنند.
علاوه بر این برخی خانوادهها سایر انواع ماکیان شکم پر مثل مرغ یا غاز و اردک به جای بوقلمون تهیه میکنند و بازار خوردن ژامبون و گوشت رست بیف هم داغ است.
پای کدو تنبل، پای سیب، پودینگ کشمشی، پودینگ کریسمس و انواع کیکهای میوهای هم روی میز کریسمس برای سرو بعد از شام به چشم میخورند.
این در حالی است که اهالی ایالت کبک کانادا برای شام کریسمس بیشتر به رسپیهای فرانسوی پایبند هستند. بوقلمون شکم پر (پر شده با گلابی و زالزالک) و تارت با انواع گوشت جزو غذاهای اصلی اهالی فرانسویزبان کبک در کانادا هستند.
یکی دیگر از غذاهای سنتی کریسمس برای مردم کبک، خوراکی به نام ragoût aux pattes de cochons است که از پای خوک درست میشود.
همچنین «Tourtière» نوعی «پای گوشت» تهیه شده از گوشت گوزن است که کاناداییها حسابی دوستش دارند و برای شام کریسمس یا غذای روز کریسمس حتما آن را تهیه میکنند.
شام کریسمس در ارمنستان؛ خطوم، انوشابور و قاپاما
مردم کشور ارمنستان علاوه بر شب کریسمس در تاریخ 25 دسامبر، این جشن را از 31 دسامبر تا 6 ژانویه هم برگزار میکنند. رسم ارمنیها در شب کریسمس علاوه بر نماز و دعا و شب زندهداری، پخت غذاهای مخصوص کریسمس است. از جمله معروفترین غذاهای اهالی کشور ارمنستان در شب کریسمس، ماهی کبابی، برنج پخته با میوه خشک و انواع سوپ مخصوص این ایام است.
برخی از معروفترین غذاهای کریسمس در ارمنستان عبارتند از: پودینگ انوشابور، ژامبون آبدار، خِطوم (شام مخصوص کریسمس)، نِویک (غذای مخصوص تعطیلات کریسمس)، قاپاما (یک مدل غذا/ دسر ارمنی با کدو تنبل)، تاناپور (سوپ ماست و گندم) و انواع دسر مثل روژیگ (دسر گردو و ژله انگور) و باستوخ (یک دسر شیرین و ورقه ورقه با طعم میوه انگور).
بوقلمون بریان؛ شام مورد علاقه آمریکاییها برای کریسمس
شام کریسمس آمریکاییها برای شب سال نو معمولا شامل «بوقلمون بریان» است. سس کرنبری و پای کدو تنبل هم برای این شب روی میز شام شب سال نو در منزل اغلب آمریکاییها به چشم میخورد.
در این میان انواع سوپ، انواع پودینگ، انواع سس و گوشت خوک طعمدار شده جزو غذاهای سنتی آمریکاییها برای شام کریسمس است. همچین نوشیدنی «اگ ناگ» جزو نوشیدنیهای محبوب کریسمس در آمریکاست.
یولسیلید (Julesild)؛ ناهار روز کریسمس در دانمارک
«یولسید» یکی از محبوبترین غذاهای کشور دانمارک است که با استفاده از نوعی ماهی به اسم «هرینگ» (herring)درست میشود. این ماهی خوشمزه که با نام «شاه ماهی» هم شناخته میشود، بهصورت دودی یا سرخ شده در اغلب روزهای سال در برنامه غذایی دانمارکیها جا دارد.
اما رسپی این خوراکی لذیذ در روز کریسمس متفاوت است. اهالی دانمارک، این غذای دریایی محبوب را بهعنوان ناهار روز کریسمس با استفاده از ماهی هرینگ و ترکیب آن با ادویههایی مانند دارچین، میخک و چوب صندل طبخ کرده و همراه با نان چاودار دانمارکی سرو میکنند.
خلاصه این که اگر عاشق ماهی مخصوصا ماهیهای روغنی با درصد بالای امگا 3 هستید، حتما در حوالی کریسمس به دانمارک سر بزنید یا این غذای دانمارکی را با ماهیهای گوشتی درست کنید.
بارشچ (Barszcz)؛ شام کریسمس در لهستان
«بارشچ» نوعی سوپ چغندر است که بهعنوان پیش غذا در مراسم شام کریسمس لهستان سرو میشود. برای پخت این سوپ، چغندر خام را به همراه سرکه و سیر آبپز میکنند. سپس، این مایع خوشرنگ را از صافی رد میکنند و کوفتههای کوچکی به نام uszka (به معنی گوشهای کوچک) را در آن میریزند. این کوفته قلقلیهای خوشمزه با گوشت چرخ کرده و قارچ پر درست میشوند و داخل نوعی خمیر قرار میگیرند.
خلاصه این که، اهالی لهستان هم درست مانند ساکنان دیگر نقاط دنیا برای برگزاری جشن کریسمس آداب و رسوم خاص خودشان را دارند و خوردن غذای شب کریسمس را به محض دیدن نخستین ستارهها در آسمان شب شروع میکنند.
سفره شام شب کریسمس لهستانیها در مجموع با 12 نوع غذای مختلف تکمیل میشود که نمادی از 12 ماه سال یا 12 حواری مسیح است. سایر این غذاها معمولا از ماهی کپور، دامپلینگهای پر شده با مواد مختلف (pierogi) و انواع دسرهای میوهای تشکیل میشوند.
بیبینگکا (Bibingka)؛ غذای مخصوص روز کریسمس در فیلیپین
«بیبینگکا» در اصل، نوعی کیک برنجی خوشمزه است که با آرد برنج، شیر نارگیل، کره و تخم مرغ درست شده و به عنوان صبحانه بعد از مراسم عشای ربانی خورده میشود.
جالب است بدانید، این کیک برنجی کریسمسی به طور سنتی در یک قابلمه سفالی پوشیده از برگهای موز روی ذغال گداخته پخته میشود. البته، خانوادههای مدرن فیلیپینی کیک برنجی بیبینگکا را در فر و با استفاده از قالب کیک درست میکنند. این کیک لذیذ با طعم شور و شیرین در اغلب موارد با پنیر آب شده، تخم اردک نمکزده و نارگیل رنده شده تزیین و سرو میشود.
غاز سرخ شده (Weihnachtsgans)؛ غذای کریسمس در آلمان
آلمانیها سنت خوردن «غاز سرخ شده» یا غاز کریسمس (وایناختسگانس) را هنوز حفظ کردهاند. قدمت خوردن غاز سرخ شده برای شام شب کریسمس به عنوان یکی از خوشمزهترین و لذیذترین غذاهای کریسمس به قرون وسطی برمیگردد. غاز کریسمس آلمانیها با سیب زمینی، شاه بلوط، پیاز و آلو پر شده و با ادویهجات و مرزنجوش سرخ میشود، سپس در کنار کلم قرمز، کوفته و سوسیس سرو میشود.
«اشتولن» و «نان زنجبیلی لبوکشن» هم از جمله نان شیرینیها سنتی مخصوص کریسمس در آلمان هستند. لبوکشن بهصورت نرم یا سفت با موادی مثل عسل، ادویه و آجیل تهیه میشود. همچنین در شهرها و روستاهای ایالتهای مختلف آلمان غذاهای شام کریسمس بهطور سنتی شامل غاز، بوقلمون، اردک و خرگوش کبابی است.
غذاهای شام کریسمس در روسیه؛ پای ماهی و کوتیا
برای شام کریسمس در روسیه طبخ غذاهایی مثل «پای ماهی کولیبیاکا» (Kulebyaka)، سوپ، دامپلینگ و سالاد هفتلایهای به نام شوبا (Shuba) مرسوم است که با شاه ماهی، چغندر، پیاز و مایونز تهیه میشود.
علاوه بر این در شهرهای مختلف روسیه گوشت خوک، گوشت غاز، انواع بشقابهای گوشتی و آسپیک (ژله تهیه شده از آب گوشت و تکههای گوشت، ماهی و تخم مرغ)، انواع پای و دسر جزو غذاهای میز شام شب سال نو هستند.
«کوتیا» هم جزو غذاهای قدیمی، اصلی و سنتی روسی برای شب سال نو میلادی است که بافتی شبیه «فرنی» دارد و با موادی مثل عسل، خشخاش و غلات مختلف درست میشود.
هفت ماهی؛ شام کریسمس در ایتالیا
در نقاط مختلف ایتالیا برای پخت غذای شام کریسمس آداب و رسوم متفاوتی وجود دارد. در برخی از مناطق ایتالیا، یک رسم قدیمی برگزاری جشن «هفت ماهی» است. این غذای سنتی کریسمس ایتالیایی شامل هفت ماهی مختلف است که به هفت روش مختلف تهیه شدهاند. معمولا برای هفت ماهی از انواع ماهی از جمله باکالا (baccala)، کالاماری (calamari) و کاد (cod) استفاده میشود.
در برخی دیگر از مناطق ایتالیا مثل لاتزیو، غذای کریسمس شامل گوشت گوسفند، بره یا مرغ با سس و چاشنیهای مختلف است. سیسیلیها هم ماکارونی پخته شده در سس گوشت و آرد سوخاری میل میکنند. یا مثلا در توسکانی «خوراک جگر مرغ» با نان شام محبوب کریسمس است.
همچنین «پاستا لینگوینی» به همراه لابستر یا سس صدف، «رایولی»، گوشت گوساله پخته شده، انواع سوپهای محلی ایتالیایی، «کالاماری»، میگو یا ماهی سرخ شده، «سالاد اختاپوس»، «کوکتل هشت پا»، «کالاماری شکمپر با سس گوجهفرنگی » و «ماهی کاد پخته شده» از مشهورترین غذاهای شب کریسمس در کشور ایتالیا هستند.
نان مخصوص ایتالیاییها در شب کریسمس یک نان شیرینی سنتی اصالتا متعلق به شهر میلان به نام «پانتون» (panetton) است که با میوههای خشک شیرین، آجیل و شکلات پخته میشود و یک نان شیرینی دیگر به نام «پاندورو» هم برای کریسمس حسابی محبوب است.
سورپوتل (Sorpotel)؛ غذای کریسمس مسیحیان گوا در هند
«گوا» (Goa) یکی از ایالتهای هند است که در غرب این کشور واقع شده و بیش از 4 قرن مستعمره کشور پرتغال بوده است. بنابراین، میتوان حدس زد که سنتها و عادات غذایی این منطقه هنوز هم تا اندازه زیادی تحتتاثیر آداب و رسوم پرتغالیها و مسیحیان قرار دارد.
در این میان، «سورپوتل» یکی از خوشمزهترین انواع خورشت با طعمی تند و تیز با رسپی پرتغالی است که با استفاده از گوشت، دارچین، زیره و فلفل روی حرارت خیلی ملایم درست میشود. البته، برخی از افراد این خورشت خوشمزه را با دل و جگر گوسفند تهیه کرده و با نوعی کیک برنجی به نام «سانا» (Sana) سرو میکنند. این کیک برنجی لذیذ هم به خودی خود داستانی دارد و با نوعی نوشیدنی نارگیلی درست میشود و یک مکمل عالی برای خورشت سورپوتل است.
لانتیلاتیکو (Lanttulaatikko)؛ غذای شب عید کریسمس در فنلاند
فنلاندیها جشن کریسمس را خیلی باشکوه برگزار میکنند. غذای کریسمس در فنلاند معمولا با «سالاد چغندر شور»، «انواع ماهی دودی» و «گوشت» و «ژامبونهای برشته» همراه است که با انواع کاسرولهای سبزیجات سرو میشوند.
«لانتیلاتیکو» هم یکی از مشهورترین کاسرولهایی است که سر سفره شام کریسمس فنلاندی جایگاه ویژهای دارد و با استفاده از شلغم پخته و له شده، خامه غلیظ، جوز هندی و ملاس پخته میشود. سطح این کاسرول لذیذ را معمولا با مقدار قابل توجهی پودر سوخاری و کره تزیین میکنند و دوباره در فر میگذارند تا کاملا برشته و طلایی شود.
سوپ گاتلس (Sopa de galets)؛ پیش غذای کریسمس در اسپانیا
«گالتس» یکی از خوشمزهترین انواع سوپ است که در کاتالونیای اسپانیا به عنوان پیش غذا در روز کریسمس سرو میشود و به ناهار کریسمس عطر و طعم منحصر به فردی میبخشد.
برای تهیه سوپ گالتس زمان و حوصله زیادی صرف میشود. دلیلش هم این است که این سوپ لذیذ با استفاده از ژامبون، فیله مرغ، سبزیجات و از همه مهمتر، قلم گاو روی حرارت بسیار ملایم پخته میشود. سپس، گوشت گاو و گوسفند را چرخ میکنند و بهصورت کوفته قلقلیهای کوچک همراه با پاستای صدفی در این سوپ میریزند. همین روش پخت است که گالتس را به یک غذای اصیل با طعمی خاص و به یاد ماندنی تبدیل میکند.
تاپاس، سوپ دریایی، و غذاهای طبخ شده با ماهی یا گوشت بره است هم جزو غذاهای اصلی کریسمس در اسپانیا هستند.
اردک کباب شده؛ شام کریسمس فرانسویها
اصلیترین غذای مخصوص کریسمس در فرانسه «اردک کبابی» است که با کلم پیچ، ژله و تکههای پخته شده گوشت قرمز سرو میشود. «صدف» هم یکی از غذاهای اصلی کریسمس در فرانسه است. گوشت ماکیان مختلف از جمله خروس، بوقلمون (با پودینگ سیاه یا سفید) و قرقاول، همگی بهصورت شکمپر و غذایی به نام (du foie gras) که با جگر اردک یا غاز درست میشود، ماهی قزل آلا دودی و حلزون هم جزو غذاهای شب کریسمس فرانسویها هستند.
همچنین فرانسویها، در شب کریسمس جشن بزرگی به نام «Réveillon» برگزار میکنند که تا ساعات اولیه صبح کریسمس، پس از شرکت در مراسم عشای ربانی شب کریسمس، ادامه دارد.
پاستلس (Pasteles)؛ غذای کریسمسی پورتوریکو
در پورتوریکو کریسمس را با طبخ انواع غذاهای گوشتی مانند «پرنیل» (pernil) یعنی گوشت برشته شده روی حرارت ملایم و «پاستلس» یا «دلمه برگ موز» جشن میگیرند.
در این میان، پاستلس از محبوبترین غذاهای کریسمسی است که شباهت زیادی به دلمه برگ موی خودمان دارد. برای تهیه این غذای خوشمزه، ترکیب گوشت چرخ کرده با ادویهها و طعم دهندههایی مانند سیر، آویشن، فلفل سیاه و زردچوبه را در برگ موز میپیچند و آبپز میکنند.
پینیک جوت ((Pinnkejott؛ غذای شب کریسمس در نروژ
در شب کریسمس، عطر خوش «پینیک جوت» که روی زغال گداخته برشته میشود در هر نقطه از سواحل غربی نروژ به مشام میرسد. این غذا در اصل، نوعی کباب دنده است که ابتدا گوشت آن دودی و شور میشود. سپس، این گوشتهای خشک شده را روی زغال چوب «توس» به آرامی کباب میکنند تا کاملا نرم و آبدار شود. این کباب لذیذ با طعم منحصر به فردش معمولا با پوره شلغم، هویج و نوعی مربا سرو میشود.
روستر دورو وات (Rooster doro wat)؛ غذای کریسمس در اتیوپی
اهالی اتیوپی معمولا از 25 نوامبر تا 7 ژانویه به مدت 43 روز، روزه میگیرند. بنابراین، جشن کریسمس اتیوپی با چند روز تاخیر در هفتم ژانویه برگزار میشود. خوب است بدانید، اهالی اتیوپی در این روز با نوعی خورشت مرغ تند به نام «روستر دورو وات» روزه خودشان را باز میکنند.
این خورشت که در اصل، غذای ملی اتیوپی هم به حساب میآید با استفاده از مرغ، تخم مرغ آبپز، ادویههایی مانند شنبلیله، هل و گشنیز و همچنین، با مقدار زیادی کره پخته شده و همراه با نوعی نان تخمیری مخصوص اتیوپی سرو میشود.
فاروفا (Farofa)؛ غذای شب عید کریسمس در برزیل
در برزیل، غذای مخصوص کریسمس در آخرین ساعات شب سرو میشود و معمولا مراسم صرف شام تا سحرگاه روز کریسمس ادامه پیدا میکند. غذای مخصوص شب کریسمس در برزیل شامل ماهی شور و دودی، مرغ یا بوقلمون برشته، انواع سالاد و سبزیجات است.
در این میان، «فاروفا» هم پای ثابت سفره کریسمس برزیلیهاست. این غذا با استفاده از نوعی آرد برشته، کره، سیر، گوشت دودی، کشمش و گردو درست میشود. برزیلیها با آن حال و هوای صمیمی و طبع گرمشان احتمالا دستپخت خوبی هم دارند، قبول دارید؟
غذاهای کریسمس ارامنه ایران
ارامنه ایران هم درست مانند مسیحیان دیگر نقاط جهان کریسمس را با شکوه هر چه تمام جشن میگیرند و برای این روز، غذاهای متنوع و دسرها و شیرینیهای رنگارنگی را تدارک میبینند. در این میان، یک غذای سنتی به اسم «poulgeur pilav» که از ترکیب گوشت بره و برنج تشکیل میشود در بین ارامنه از محبوبیت خاصی برخوردار است و معمولا بهعنوان یکی از اصلیترین غذاهای کریسمس سرو میشود.
همچنین، «قاپاما» نیز یکی دیگر از انواع غذاهای سنتی ارامنه ایران در کریسمس است که با کدو حلوایی درست میشود و سفره این جشن را زینت میبخشد. از دیگر انواع غذای کریسمس در ایران میتوان به «چامیچوف پلو» اشاره کرد که با برنج، کشمش و میوههای خشک درست شده و معمولا با ماهی سرو میشود.
ماهی قزل آلا، کوکو سبزی، سبزی پلو با ماهی، بوقلمون برشته و خورشت سنتی و تند و تیز «هریسا» از دیگر غذاهایی هستند که بهعنوان شام یا ناهار کریسمس در ایران صرف میشوند. خوب است بدانید، «خورشت هریسا» از ترکیب گوشت با یک سس خوشمزه درست میشود که با فلفل قرمز، گشنیز، سیر و زیره طعمدار شده است. خوردن شیرینی پیروک، نان گاتا و قهوه ارمنی هم جزو دسرهای محبوب این روز برای ارمنیهاست.
سوالات متداول درباره غذاهای کریسمس
روز کریسمس چه روزی است؟
25 دسامبر میلادی مصادف با روز تولد عیسی مسیح (ع) و روز کریسمس بهعنوان یکی از اعیاد و جشنهای مذهبی مسیحیان سراسر دنیاست. تاریخ دقیق کریسمس امسال یعنی سال 2025 میلادی مصادف با 4 دی 1403 در تقویم هجری شمسی است.
غذای شب کریسمس چیست؟
غذای شب کریسمس بهصورت سنتی در اغلب نقاط دنیا از بوقلمون شکم پر با چاشنیهای مختلف، بوقلمون بریان، پوره سیب زمینی، سس زغال اخته (کرن بری)، پای کدو حلوایی، سبزیجات، رست بیف و ژامبون دودی تشکیل میشود. با این حال، ساکنان هر کشوری آداب و رسوم خاص خودشان را دارند و برخی از غذاهای محلی کشور خود را به منوی کریسمس اضافه میکنند.
غذای کریسمس در کشورهای مختلف حتما باید گوشتی باشد؟
خیر. جالب است بدانید، خوردن غذاهای گوشتی بهعنوان ناهار یا شام کریسمس در برخی از کشورها چندان مرسوم نیست. این موضوع درباره بعضی از ارامنه کشور خودمان ایران هم صدق میکند. این افراد معمولا در شب کریسمس انواع غذاهای دریایی (مخصوصا صدف، خرچنگ و ماهی)، سبزیجات، انواع سوپ و سالاد را جایگزین گوشت قرمز میکنند.
سخن پایانی
شام سنتی کریسمس در کشورهای مختلف دنیا اغلب شامل بوقلمون بریان یا شکم پر به همراه سبزیجات مختلف مثل پوره سیب زمینی است. با این حال در کشورهای مختلف دنیا با توجه به موقعیت جغرافیایی و وضعیت اقتصادی برای شام مخصوص کریسمس یا ناهار روز کریسمس غذاهای سنتی و محلی کشورهای مختلف مثل انواع سوپ، گوشت ماکیان مختلف، انواع نان، انواع گوشت قرمز، خوراک، خورشت، غذاهای برنجی و … هم طبخ و سرو میشود.