بلک فرایدی (Black Friday) یا جمعه سیاه درست روز بعد از شکرگزاری (Thanksgiving) و آخرین جمعه ماه نوامبر است که یکی از شلوغترین روزهای خرید در آمریکاست. البته سالهاست که بلک فرایدی در سایر کشورهای دنیا هم بهعنوان روز بزرگ خرید و حراج شناخته میشود. ریشه ابتدایی نامگذاری جمعه سیاه به روز جمعه 24 سپتامبر سال 1869 میلادی باز میگردد. در این روز رسوایی بازار طلا بعد از پایان یافتن جنگ داخلی آمریکا سبب ورشکستگی بسیاری از مردم و کسب و کارها شد. البته چند سال بعد از این واقعه بود که نیویورک تایمز اصطلاح «بلک فرایدی» را نخستین بار برای این روز به کار برد، اما این بار برای یک فرصت طلایی برای خرید آخر سال. در این مقاله فیدیلیو مگ بیشتر درباره تاریخچه بلک فرایدی و روشهای موثر بازاریابی رستورانها، فست فودها، کافهها و سایر فعالین شاغل در صنعت غذا برای فروش هر چه بیشتر و جذب مشتری در روز بلک فرایدی صحبت میکنیم.
بلک فرایدی (جمعه سیاه) چه روزی است؟
همانطور که گفتیم بلک فرایدی (Black Friday) یا جمعه سیاه درست روز بعد از شکرگزاری (Thanksgiving) و آخرین جمعه ماه نوامبر در امریکا است.
توضیح دقیقتر این اصطلاح یعنی بلک فرایدی به شکل امروزی در سالهای اخیر به اوایل دهه 1960 میلادی برمیگردد، یعنی زمانی که افسران پلیس در شهر فیلادلفیا ایالت پنسیلوانیا شروع به استفاده از عبارت «جمعه سیاه» برای توصیف هرجومرجی کردند که با هجوم تعداد زیادی از اهالی حومه شهر به شهر رخ داد که میخواستند خریدهای تعطیلات سال نو خود را انجام دهند.
تا سالها ازدحام جمعیت در این ایام برای پلیس دردسر ایجاد میکرد، چون مجبور بودند در شیفتهای طولانیتر از حد معمول کار کنند و با راهبندان، تصادفات، دزدی از فروشگاهها و مسائل دیگری از این دست روبرو بودند.
به این ترتیب بود که در عرض چند سال، اصطلاح جمعه سیاه در فیلادلفیا ریشه دوانید. با این همه مغازهداران و صاحبان فروشگاههای معروف و بزرگ در شهر سعی کردند با تغییر نام این روز به «جمعه بزرگ» حال و هوای این روز را بهتر کنند و چهره زیبایی به آن ببخشند.
اما عبارت «جمعه سیاه» به معنای افزایش مثبت خردهفروشی تا اواخر دهه 1980، در سراسر ایالات متحده آمریکا همه گیر نشده بود. در اوایل دهه نود میلادی بود که بلک فرایدی کم کم در اغلب ایالتهای آمریکا و سپس در بسیار از کشورهای دنیا همهگیر شد.
در این روز فروشگاهها از ساعت 5 صبح دربهای خود را به روی خریداران باز میکردند تا یک خرید پرسود را انجام دهند. اگر چه برخی هم معتقد بودند همیشه خرید در بلک فرایدی به نفع مشتری نیست؛ چون بسیاری از فروشگاهها از قبل قیمت اجناس را بالا میبردند تا در روز بلک فرایدی با تخفیف زیاد خریداران را وسوسه کنند. گاهی هم جنسهای قدیمی روی پیشخوان مغازهها میآمد و در یک چشم بر هم زدنی کالاهایی که شاید سالها در گوشه انبار فروشگاهها خاک خورده بود، آب میشد؛ و البته به نظر میرسید که هر دو طرف معامله ناراضی هم نیستند.
بد نیست بدانید همیشه پایان بلک فرایدی هم خوش نبوده است. برای مثال در سال 2010 میلادی در یک فروشگاه زنجیرهای در آمریکا آنقدر ازدحام ایجاد شد که در پایان روز 10 کشته و 110 مصدوم روی دست فروشگاه گذاشت.
یکی از بدترین جمعههای سیاه آمریکا هم در سال 2008 میلادی به وقوع پیوست. در این روز یک نگهبان فروشگاه علیرغم جثه قوی و قد بلندش زیر دست و پای هزاران نفر افتاد و در اثر خفگی جان باخت.
تخفیفهای ویژه و خریدهای طلایی در بلک فرایدی
در روز جمعه سیاه، کسب و کارهای مختلف در آمریکا و سایر کشورهای دنیا، با ارائه تخفیفهای شگفتانگیز به خریداران، در خریدهای حضوری و آنلاین، یکی از شلوغترین روزهای خرید و فروش را قبل از تعطیلات کریسمس تجربه میکنند. به این ترتیب سالهاست در کشورهایی که کریسمس را جشن میگیرند خرید کریسمس رسما در روز بلک فرایدی آغاز میشود.
اما چرا بلک فرایدی حالا در همه کشورهای دنیا از جمله ایران، بهعنوان روز جمعه خرید سیاه شناخته میشود؟ در این روز تقریبا تمام کالاها از لوازم خانگی، موبایل، دوربین، تلویزیون و لباسهای گرانقیمت گرفته تا کالای خانه و … با تخفیفهای شگفتانگیز به فروش میرسند (تا بالای 70 درصد) و همین تخفیفهای بالا روی اجناس در بلک فرایدی علت هجوم خریداران به فروشگاهها، چه بهصورت حضوری و چه آنلاین، است.
بلک فرایدی و صنعت غذا
آیا کسب و کارهای صنعت غذا در روز بلک فرایدی میتوانند با ارائه تخفیف به مشتریان به سود برسند؟ البته که پاسخ مثبت است. در سالهای اخیر جمعه سیاه پایش به صنعت غذا، رستوران و کافهداری هم باز شده است.
در اغلب کشورهایی که شهروندان از بلک فرایدی استقبال میکنند فعالان حوزه غذا با ارائه کدهای تخفیف و سورپرایزهای ویژه در این روز با فروش آیتمهای منو با قیمتهای ارزان و مقرون به صرفه و در نظر گرفتن امتیازاتی مثل کد تخفیف، کارت هدیه، فروش ویژه برخی آیتمهای منو، ارسال رایگان و … آیین بلک فرایدی را به جا میآورند.
بهعنوان یک صاحب رستوران یا کافه، ممکن است تصور کنید که جمعه بیشتر به نفع حوزه خرده فروشی، غولهای حوزه لوازم الکترونیک یا کفش و پوشاک است و چندان به کار صنعت غذا نمیآید. با این حال، با برخی برنامهریزیهای استراتژیک، کسبوکار شما هم میتواند از مزایای یکی از بزرگترین روزهای خرید سال بهرهمند شود. شما با کمی خلاقیت میتوانید جمعه سیاه را به رویدادی سودآور برای رستوران یا کافه خود تبدیل کنید.
فعالان صنعت غذا چطور میتوانید در بلک فرایدی فروش بالایی داشته باشند؟
جمعه سیاه (بلک فرایدی) 1403/ 2024 امسال در ایران و جهان روز نهم آذر (9/9/1403) یا 29 نوامبر 2024 (9/11/2024) است.
جمعه سیاه برای کسب و کارهایی مثل کافه و رستوران یا حتی کسب و کارهایی مثل قنادی، آجیل و خشکبار و فست فود و خلاصه هر چیزی که به غذا ربط دارد، بسته به اینکه مدیران و کارکنان چقدر برای این روز برنامهریزی کردهاند، میتواند هم یک روز پر از سود و هم یک روز کساد باشد. این بستگی دارد که شما چقدر برای بلک فرایدی خودتان را آماده کرده باشید. از تبلیغات گرفته تا مدیریت جمعیتی که به رستوران میآیند و سفارشان آنلاین، احتمالاً یکی از استرسزاترین روز سال برای کارکنان شما خواهد بود.
روز بلک فرایدی کجا غذا بخوریم؟
برای بلک فرایدی کجا بریم بهتره؟ یک نکته طلایی به شما بگوییم؟ معمولا افراد این سوال را در مورد خرید اجناس فروشگاهی در روز بلک فرایدی از خودشان میپرسند. اما یک نکته را فراموش نکنید؛ بعد از خرید در بلک فرایدی، خریداران و حتی فروشندگان گرسنه میشوند.
حالا وقت آن است که شما بهعنوان صاحب یک کافه، قنادی، آجیل فروشی، فست فودی، کافی شاپ یا رستوران و حتی کترینگ به فکر ناهار و شام خریداران باشید و از این جمله طلایی استفاده کنید. اگر باهوش باشید حتی از وعده صبحانه شروع میکنید. حتی میتوانید این جمله را تبدیل به یک بنر فیزیکی یا آنلاین کنید و برای کسب و کار خودتان از آن استفاده کنید: «بلک فرایدی کجا غذا بخوریم؟»
در این روز از جنون خرید مشتریان شما هم میتوانید حسابی سود کنید، به خصوص اگر موقعیت مکانی شما نزدیک به یک مرکز خرید یا فروشگاههای شلوغ دیگر باشد که برای جمعه سیاه تخفیفات ویژه دارند. البته برای سفارش اینترنتی هم میتوانید در بلک فرایدی برای مشتریها در این روز تخفیفهای خوب در نظر بگیرید.
چند شیوه بازاریابی فعالان صنعت غذا برای جمعه سیاه
در ادامه چند روش که میتوانید از ترافیک جمعه سیاه برای کسبوکار کافه و رستوران بیشترین بهره را ببرید را به شما خواهیم گفت.
استارباکس؛ نمونه یک کسب و کار موفق صنعت غذا در بلک فرایدی
«استارباکس» یکی از فروشگاههای زنجیرهای شلوغ و پر کار در روز بلک فرایدی است. این کافی شاپ زنجیرهای مشهور در سالهای اخیر در روز جمعه سیاه با ارائه نوشیدنیهای فصلی، در نظر گرفتن تخفیفهای ویژه از طریق پلتفرم آنلاین خود، زودتر باز کردن شعبههای فیزیکی برای سرو صبحانه و باز نگهداشتن تمام فروشگاههای فیزیکی برای ساعات طولانیتری از شب (حتی یک ساعت بیشتر)، حسابی در فروش موفق بوده است.
همچنین استارباکس در روز بلک فرایدی با در نظر گفتن کارتهای هدیه و کد تخفیف برای مشتریان خود سعی در جذب مشتریان بیشتر دارند. به عنوان مثال، در سال 2021، مشتریان استارباکس میتوانستند با خرید یک نوشیدنی یا یکی از آیتمهای صبحانه قبل از ساعت 11 صبح، از یک کارت هدیه 5 دلاری رایگان برخوردار شوند و همچنین تخفیفهایی برای قهوهسازهای Verismo هم در نظر گرفته شده بود.
خوب است که کافهها و رستورانها با الگو گرفتن از ترفندهای بازاریابی خلاقانه استارباکس، با تبلیغ گزینههای سفارش آنلاین از جمله تخفیف، ارسال و تحویل فوری، برنامههای وفاداری و باز نگهداشتن شعبههای فیزیکی کافه و رستوران یا سایر فروشگاههای مواد غذایی برای ساعات طولانیتر در بلک فرایدی، از این شیوه بازاریابی موفق پیروی کنند. این استراتژیها، میتواند به یک روز سودآور برای کسب و کار شما منجر شود.
یادآوری برنامهها و تخفیفات ویژه بلک فرایدی در پیج اینستاگرام یا سایت رستوران و کافه
یادتان باشد در روز بلک فرایدی، مردم تمام فکر و ذکرشان خرید کردن است و به همین دلیل یا بهصورت حضوری در فروشگاهها هستند یا در شبکههای اجتماعی مثل اینستاگرام و سایتها از آنلاین شاپها در حال خرید اینترنتی هستند.
اگر در حال حاضر از رسانههای اجتماعی برای تبلیغ رستوران، کافه، فست فود هر کسب و کار دیگری در حوزه غذا استفاده میکنید، در نظر داشته باشید که در مورد برنامههای خاص و غذاهای ویژه روز جمعه سیاه خود توییت کنید، پست بگذارید و هشتگ بزنید. حتماً ساعات کاری خود را در این روز ذکر کنید تا خریداران با برنامههای فشرده رفتن فیزیکی یا آنلاین از این فروشگاه به آن فروشگاه بتوانند بر اساس آن برای غذا خوردن برنامهریزی کنند.
برای شروع کمپین بلک فرایدی رستوران یا کافه خود تا روز جمعه سیاه منتظر نمانید. تبلیغات خود را از یک یا دو هفته قبل شروع کنید تا توجه مشتریان را جلب کنید و نام خود را در ذهن آنها تثبیت کنید.
برای مثال خبرنامههای ایمیلی جذاب ارسال کنید و حتما از چند روز قبل از روز بلک فرایدی در مورد سورپرایزها و تخفیفاتی که قصد دارید برای مشتریان اعمال کنید در صفحه اینستاگرام یا سایت خود خبررسانی کنید، محتواهای نوشتاری و ویدئویی جذاب تولید کنید و این روز را یادآوری کنید.
از پرداخت هزینه برای تولید پست اختصاصی بلک فرایدی در رسانههای اجتماعی یا هزینه برای تبلیغات در پلتفرمهایی مانند سایتهای پربازدید و تخصصی کافه و رستوران از جمله فیدیلیو و همچنین صفحات پربازدید اینستاگرام هراس نداشته باشید. مطمئن باشید که تولید محتوای مفید در چنین مناسبت جهانی و مهمی منجر به بازگشت سرمایه خوب بر اساس تعامل بیشتر با کاربر میشود.
مشتریان خود را با تخفیفات جمعه سیاه سورپرایز کنید
از قبل به مشتریان خود خبر بدهید که قصد دارید سورپرایزشان کنید و به مناسبت حراج بلک فرایدی غذا، نوشیدنی یا محصولات فروشگاه خود را با تخفیفهای ویژه عرضه کنید.
برای مثال بگویید که قبل از ساعت ده صبح روز بلک فرایدی قهوههای اسپرسو را با 50 درصد تخفیف عرضه میکنید. یا مثلا از قبل اطلاعرسانی کنید که به مشتریانی که برای نخستین بار در این روز از شما خرید میکنند یک نوشیدنی رایگان به مناسبت بلک فرایدی هدیه میدهید و برای خریدهای بعدی مشتریان جدید هم چند درصد تخفیف در نظر بگیرید.
هشتگ بلک فرایدی را فراموش نکنید
استفاده از هشتگ (#) در اینستاگرام یا سایر پلتفرمهای شبکههای اجتماعی باعث میشود که محتوای شما بیشتر دیده شود؛ به خصوص در روزهای خاصی مثل بلک فرایدی که تقریبا اغلب افراد حاضر در شبکههای اجتماعی دنبال خرید و تخفیف گرفتن هستند. پس زیر پستهای مربوط به تخفیفهای بلک فرایدی پیج خود حتما هشتگهای بلک فرایدی، جمعه سیاه، تخفیف بلک فرایدی، جمعه سیاه خرید، بلک فرایدی ایرانی و مواردی از این دست را فراموش نکنید. یادتان باشد شما باید هشتگها را قبل از جمعه سیاه شروع کنید تا دیده شوید.
اگر بخواهیم یک مثال موفق از هشتگ زدن به قصد دیده شده برند بزنیم، باز هم باید استارباکس را مثال بزنیم. استارباکس در سال ۲۰۱۵ هشتگ (RedCupContest#) را خلق و اعلام کرد از میان کاربرانی که عکس لیوانهای قهوه این کافه با این هشتگ منتشر کنند، به تعدادی به قید قرعه کارتهای هدیه ارزشمندی میدهد. خلق این هشتگ هوشمندانه باعث شد تا در عرض چند ماه کاربران بسیاری عکس کاپهای استارباکس را در پیج خود منتشر کرده و به بیشتر دیده شدن این برند کمک کنند. شما هم برای بلک فرایدی از همین حالا میتوانید چنین ایدهای را با موضوعیت این روز پیاده کنید.
ورودی رستوران و کافه را مخصوص بلک فرایدی دکور کنید
حالا دیگر تقریبا تمام مردم دنیا با روز بلک فرایدی آشنا هستند. شما بهعنوان صاحب یک کافه یا رستوران نخستین کاری که میتوانید انجام دهید این است که ورودی فست فودی، آجیل فروشی، قنادی، کافه یا رستوران و … را مخصوص این روز با بنر و پرچمهای تخفیف مخصوص بلک فرایدی تزیین کنید تا توجه مشتریان را جلب کنید.
حتی اگر صاحب یک کافه یا رستوران یا کسب و کار کوچکی هستید، از فرصت بلک فرایدی برای جذب مشتریان جدید نهایت استفاده را ببرید. به این ترتیب حتی توجه افراد رهگذر را هم به تخفیفهای مناسب بلک فرایدی جلب میکنید، پایشان را به مغازه باز میکنید و حتی میتوانید از این مشتریان رهگذر برای خودتان مشتریان ثابت بسازید.
هدف بلک فرایدی فروش کالا و جذب مشتری است نه سود فراوان
مهمترین اصل در روز بلک فرایدی بحث فروش کالا و جذب مشتریان جدید است نه سود آنچنانی. بد نیست بدانید در سراسر دنیا برخی برندها حتی در روز بلک فرایدی ضرر هم میکنند اما این را به پای شناخته شدن از سوی مشتریان جدیدی میگذارند که قرار است از این به بعد تبدیل به مشتریان وفادار آنها شوند.
اگر شما هم معمولاً در بعضی روزهای هفته روی غذا، دسر، کیک و شیرینی، نوشیدنی، آجیل و خشکبار و سایر اقلام غذایی خود تخفیف میگذارید، یکی از بهترین روزها برای دادن کد تخفیف ویژه به مشتریان چه در خرید حضوری و چه در خرید آنلاین، روز جمعه سیاه است. گذاشتن تخفیفهای ویژه در این روز در ذهن مشتری میماند و خاطره خوبی برای او به جا میگذارد.
از جملات تاثیرگذار در بلک فرایدی استفاده کنید؛ گرون نخورید!
«گرون نخورید»! در روز بلک فرایدی مردم به دنبال این هستند که «گرون نخرند»، اما حالا شما یک پیشنهاد وسوسهکننده دیگر هم برای آنها دارید: «گرون نخورید»! به نظر شما این جمله تاثیرگذار نیست؟
یک لحظه خودتان را جای مشتری بگذارید که در روز جمعه سیاه همراه با افراد خانواده به فروشگاهگردی آمده تا اجناس مورد نیاز خود را از پوشاک، و لوازم الکترونیکی گرفته تا سایر اقلام مصرفی خریداری کند و حالا خسته و گرسنه چشمش به این بنر میافتد. شما باشید وسوسه نمیشوید که ناهار، شام، نوشیدنی یا دسر بلک فرایدی را هم گرون نخورید؟!
سرویس بیرون بر را در بلک فرایدی از قلم نیندازید
در روز بلک فرایدی علاوه بر تخفیفهایی که بر روی آیتمهای محبوب منوی خود ارائه میدهید، این را هم در نظر داشته باشید که در این روز هنوز هم تعداد زیادی از مردم ترجیح میدهند از حضور در فروشگاههای فیزیکی شلوغ خودداری کرده و در منزل خرید خود را بهصورت آنلاین انجام دهند.
برای این افراد سفارش آنلاین از کافه، رستوران، فست فود، قنادی، بستنی و آبمیوه فروشی، کترینگ و آجیل فروشی به همراه ارسال فوری و رایگان و تحویل سریع جذابتر است.
خلاصه این که شما میتوانید برای جذب خریداران و تبدیل برند خود به یک پاتوق در روز جمعه سیاه، پیشنهادات و تخفیفهای ویژه برند خود را طوری طراحی کنید که مشتریان نتوانند در برابر آن مقاومت کنند. پس از همین حالا دست به کار شوید و منوها، تخفیفها، هدایا و بستههای ویژهای را برای جذب مشتریانی که به دنبال خرید در بلک فرایدی هستند پیشبینی و طراحی کنید.
سوالات متداول
فرق بلک فرایدی و سایبر ماندی (دوشنبه سایبری) چیست؟
در دوشنبه سایبری فروشندگان مجازی و خرده فروشهای کوچک با تخفیف روی کالاهای آنلاین محصولات خود را صرفا بهصورت آنلاین و مجازی میفروشند. این در حالی است که در بلک فرایدی فروش اغلب به روشهای حضوری و در موارد کمتر بهصورت آنلاین انجام میشود.
جمعه سیاه در ایران چه روزی است؟
جمعه سیاه یا بلک فرایدی در ایران در سال 1403 به تاریخ جمعه 9 آذر یا جمعه 11 نوامبر 2024 است.
سخن پایانی
بلک فرایدی روز خرید طلایی برای خریداران و روز فروش طلایی و البته جذب مشتریان جدید برای صاحبان کسب و کار است. سایتها زیادی حراج بلک فرایدی میگذارند و بازار فروش حضوری کالاهای مختلف با تخفیفات طلایی در فروشگاههای فیزیکی هم داغ است. در اغلب کشورهای دنیا از جمله ایران بلک فرایدی حسابی پررونق است. در این مقاله گفتیم که فعالان حوزه غذا از رستورانها و کافهها گرفته تا فست فود، قنادی، آجیل فروشی و … هم میتوانند از فرصت بلک فرایدی استفاده کنند و با در نظر گرفتن تخفیفهای ویژه در این روز بر روی مواد غذایی، هم مشتریان قدیمی خود را سورپرایز کنند و هم مشتریان جدید جذب کنند؛ یعنی همان چیزی که هدف اصلی بلک فرایدی است.
شما در بلک فرایدی خرید میکنید؟ در روز بلک فرایدی رستوران یا کافه میروید؟ تجربه تخفیف گرفتن از کافه و رستوران و سایر فعالان صنعت غذا در روز بلک فرایدی را دارید؟ اگر هم صاحب کسب و کاری در صنعت غذا هستید به ما بگویید که در جمعه سیاه حراج، تخفیف و پیشنهادات ویژه برای مشتریان خود در نظر میگیرید یا اصلا برای بلک فرایدی چه برنامه خاصی برای مشتریان خود دارید؟ خوشحال میشویم نظرات و تجربیات خود را در بخش کامنتهای این مطلب با ما و مخاطبان فیدیلیو در میان بگذارید.