موضوع غذا همیشه برای همه مردم جذاب بوده است. فارغ از سطح سواد، جایگاه اجتماعی، ثروت، دین و موارد دیگر همه مردم ایران عاشق چلوکباب و همه مردم جهان از مریدان پیتزا هستند. غذا زبان مشترک بین همه انسانهای کره زمین است و از موضوعاتی است که پرداختن به آن در عین سادگی کمی هم پیچیده است.
فیلمهای بسیاری ساخته شدهاند که سناریوی آن یا حول غذا و نوشیدنی میگردد و یا صحنههای مربوط به غذای آن، از سکانسهای جذاب و به یاد مادنی این فیلم و سریال شده است. بعضی مواقع هم پرداختن به موضوع غذا و نمایش صحنههای جذاب و هوس انگیز طبخ و سرو غذا بهانه و دلیلی شده است برای جذب مخاطب. حتی در فیلم های فاخر سینما هم همیشه پای غذا در میان بوده. برای مثال میتوان به فیلم بینظیر پدرخوانده را نام برد که در قسمت اول آن یکی از اعضای خانواده مافیا به مایکل کورلئونه (با بازی آل پاچینو) طرز تهیه یک اسپاگتی اصیل ایتالیایی را آموزش میدهد. یا در نمونه وطنی آن صحنههایی را به یاد آورد که وقت ناهار یا شام است و سفرهای از این سر تا آن سر اتاق پهن میشود و انگار که یک میهمانی آسمانی در حال برگزاری است و سفره پر است از غذا، پیش خوراک، سالاد و نوشیدنیهای رنگین و خوشمزه.
غذا یک عشق است و هرکدام از ما حداقل یک خاطره نوستالژیک با این موضوع دارد. این خاصیت غذا است که در فیلمها حس و حال دراماتیک به خود میگیرد و بیننده را تا آخر به تماشای آن فرا میخواند. در این گزارش از مجله فیدیلیو به معرفی ۱۰ فیلم و سریالی پرداختهایم که غذا نقش محوری در موضوع آنها دارد یا سکانسهای غذایی به یادماندی داشتهاند.
۱-مهمان مامان
داستان فیلم پیرامون دغدغههای یک زن خانهدار با وضعیت مالی نه چندان مناسب است که خواهر زاده و همسرش را به منزل خود پاگشا کرده است. این زن همه تلاشش را میکند تا میهمانان برای شام در منزل آنها نباشند تا خدای ناکرده آبروی آنها با سفره خالی نرود. اما همسر این زن که در دل و مغزش چیزی نیست دائما به میهمانان اسرار میکند که شام را بمانند میهمانان هم میپذیرند که شام را بمانند. داستان از اینجا جذاب میشود، زمانی که همه همسایهها و هم محلیهای این خانواده دست به دست هم میدهند تا آبروی این زن شریف حفظ شود. در نهایت سفره بزرگی پر از غذاها و خوراکهای خوشمزه از میگو و ماهی تا ماکارونی تهیه می شود و … .
۲- موش سرآشپز (Ratatouille)
شخصیت اصلی این فیلم یک موش است موشی به اسم «رِمی» که در دیوارهای رستورانی در فرانسه زندگی میکند و عاشق آشپزی است. رمی استعداد ذاتی در خلق طعم و مزههای بینظیر دارد. اما مشخص است که در این مسیر با مشکلات بی شماری رو به رو است. آلفردو نیروی تازهای است که در این رستوران مشغول فعالیت شدهاست و کارهای پیش پا افتاده انجام میدهد. ارتباط رمی و آلفردو باعث میشود اتفاقات خوشمزه و خاصی در این رستوران بیافتد.
۳-ماهیها عاشق میشوند
این فیلم داستان مردی را روایت میکند که پس از سالها به کشور بازگشته تا ملک پدری خود را که در شمال کشور قرار دارد بفروشد و برگردد. اما متوجه میشود که این ملک به میهمان سرایی تبدیل شده است که معشوقه دوران جوانی این مرد به همراه چند زن دیگر آن را اداره میکنند. زنان برای حفظ این میهمانسرا به روش خودشان عمل میکنند و با غذاهایی رنگین و خوشمزه که با چاشنی عشق تهیه شده، سعی در منصرف کردن این مرد از تصمیم خود دارند.
۴-سوخته (burnt)
فیلم داستان یک سرآشپز موفق و جوان، با بازی بردلی کوپر، را روایت میکند که آشپز بسیار موفقی بوده و ۲ ستاره میشلین داشته و در فرانسه مشغول به آشپزی می کرده اما به دلیل مشکلات و افتادن به ورطه اعتیاد شغل خود را رها میکند و به امریکا میرود. به دلیل علاقه زیادی که به آشپزی داشته سعی در ترک مصرف مواد مخد می کند و سپس انگلیس میرود. وی سعی میکند در آنجا رستوران موفقی را تاسیس کند تا بتواند سومین ستاره میشلین خود را هم دریافت کند و تبدیل به یکی از بهترین آشپزهای جهان شود. او در این مسیر مجبور میشود به دوستان قدیم خود رجوع کند و یک تیم آشپزی خوب و قوی را از گوشه و کنار جمع آوری کند.
۵-کافه ترانزیت
داستان فیلم پیرامون قهوهخانه و حواشی پیرامون آن است که برای زنی که اکنون مالک، آشپز و همکاره آن است اتفاق میافتد. این قهوهخانه تنها داریی این زن و ارثی است که از همسر مرحومش برای او باقی مانده است. این قهوه خانه در شهر ماکو و در مسیر ترانزیت کامیونها است، کامیونهایی که انواع محمولهها را میان آسیا و اروپا جابهجا میکنند. دست پخت و هنر آشپزی این زن به قدری خوب است که اکثر کامیونها برای صرف غذا پای به این قهوه خانه میگذارند. اما مشکلاتی در اداره این رستوران برای این خانم جسور اتفاق می افتد. این اتفاقات از جایی شروع می شوند که این خانم آشپز به جای سرو یک غذای کنسرو که متعلق به یک راننده غیرایرانی است شروع به طبخ غذایی شبیه به ان را میکند.
۶-سریال آشپزباشی
این سریال محبوب که در سال ۸۷ ساخته و از شبکه یک پخش شد برداشتی آزاد بود از یک داستان واقعی. این داستان پیرامون زندگی زن و شوهری میگردد که از صفر شروع کردهاند و اکنون صاحب یک رستوران موفق هستند. مرد خانواده سرآشپز رستوران است و خانم خانواده مدیر آنجا. مشکلات این خانواده زمانی شروع میشود که خانم مدیر به یک برنامه تلویزیونی دعوت میشود و در آن خود را عامل اصلی موفقیت رستوران معرفی میکند.
این امر باعث ناراحتی پدر خانواده، با بازی پرویز پرستویی، میشود و تصمیم میگیرد دیگر پای به آن رستوران نگذارد و تا به همسر خود ثابت کند دستپخت وی باعث موفقیت رستوران بوده و دراین بین اتفاقات زیادی برای این خانواده پیش میآید. این فیلم داستان زندگی خانم «فاطمه طریقت منفرد» مالک رستوران و برند موفق هانی و همسرش که مالکین رستوران طریقت بوده اند است.
۷-بنیان گذار (Founder)
این فیلم داستان تبدیل شدن مک دونالد از یک رستوران بیرون بر در شهری دور افتاده به امپراطوری صنعت جهانی غذا را روایت میکند. این فیلم پیرامون شخصیت آقای «ری کراک» است که ایده خلاقانه در ارائه غذا، سرویس، سرعت و کیفیت یک برگر فروشی برایش به شدت جذاب میشود و تمام وقت و انرژی خود را صرف توسعه و پیشرفت این این نام میکند و دراین مسیر با چالشهای بیشماری رو بهرو میشود. اما در نهایت مک دونالد از یک مغازه با ۱۵ پرسنل به امپراطوری با بیش از ۳۵۰۰۰ شعبه در جهان و بیش از ۱۹۰ هزار نفر نیرو میشود.
۸-مادر
درست است که این فیلم به طور مستقیم مربوط به غذا نمیشود اما اولین تجربه و برخود همه انسانها با غذا، دستپخت مادرشان است. این فیلم هم صحنههای به یاد ماندی زیادی در باب غذا دارد. آنجا که کباب کوبیده وعده ناهار است و فرزندان مادر به دلیل اختلافهایی که با هم دارند هر یک در گوشهای و به دور از سفره مشغول میل کردن غذا هستند و مادر ازین اتفاق ناراحت میشود و سعی میکند تا خودش بر سر سفر بنشیند تا با شرمنده کردن فرزندانش درس بزرگی به آنها بدهد. یا آنجا که مادر در مورد حلوا و قیمه روز ختم صحبت میکند و به فرزندان گوشزد میکند که گوشتهای خورش را ریز خرد نکنند تا خدای ناکرده به میهمانان برنخورد و آنها ناراحت نشوند. این فیلم دیالوگهای ماندگاری دارد مانند: « سفره از صفای میزبان خرم میشه نه از مرصع پلو».
۹-یه حبه قند
پسند، با بازی نگار جواهریان، آخرین دختر از یک خانواده سنتی یزدی است. پسند خانم در شرف ازدواج غیابی با پسر همسایه ثروتمند خود که در امریکا زندگی می کند، است. این اتفاق باعث جمع شدن همه فرزندان و دامادها و نوهها به خانه قدیمی و باصفای دوران کودکیشان میشود. بخش مهمی از اتفاقات این فیلم و جذابیتهایش زمانی است که خواهران در آشپزخانه مشغول تهیه غذا هستند و با لهجه زیبای یزدی خود لحظات شیرین و با دستپختشان صحنههای خوشمزهای را رقم میزنند. یکی دیگر از سکانسهای هوس انگیز هم تعلق میگیرد به صحنه ناهار این خانواده. آنجا که سفرهای دراز پهن و پر میشود از شامی و سیب زمینی سرخ کرده و دوغ و ماست و سالاد شیرازی و یک عالمه صفا و دورهمی ماندگار.
۱۰-اجاره نشینها
این فیلم یکی از بهترین فیلمهای طنز ایرانی است که موضوعی مرتبط با غذا ندارد. اما سکانسهایی در فیلم دارد که ما را مجبور به ذکر نام آن در این گزارش کرد. یکی از شخصیتهای اصلی فیلم به نام عباس آقا سوپر گوشتی، با بازی استاد عزت الله انتظامی، تعدادی کارگر را به آپارتمانی که در آن زندگی میکند و رو به ویرانی است میبرد. اختلاف بین همسایه باعث معطلی و دست به سر شدن کارگرها و نارضایتی آنها میشود. اکبر آقا و اهل منزلشان هم برای اینکه از دل این افراد شریف در بیاورند یک سفره نوستالژیک ایرانی برایشان پهن میکنند. یکی برنج دم میزند و اکبر آقا هم مایه کوبیده را آماده میکند. دیگری مشغول پهن کردن سفره است و آن یکی نوشابههای شیشهای را در سفره میچیند. این سیخهای کباب است که یکی یکی برای آماده شدن روی منقل میروند. بله غذا نقطه ضعف همه ما انسانها است.